znaczyć się
  • Hardy, czyli kiedy nowe znaczenie staje się poprawne

    18.01.2023
    18.01.2023

    Dzień dobry.

    Ostatnio coraz częściej spotykam się z użyciem słowa hardy w języku polskim w znaczeniu czegoś trudnego lub w znaczeniu intensywności (generalnie grupa znaczeń o pochodzeniu z angielskiego słowa hard). Nie zgadza się to jednak ze słownikową definicją przymiotnika hardy w słowniku PWN to jest (na chwilę obecną) dumny lub butny.

    Kiedy można uważać, że dane znaczenie słowa w języku polskim uległo rozszerzeniu i w ramach mowy potocznej nie jest błędnie używane?

  • się
    14.05.2007
    14.05.2007
    Witam, od pewnego czasu zastanawiam się, kiedy można, a kiedy nie wolno dodawać się do czasowników. Słyszałem bowiem, że zdanie „Muszę się usiąść” jest błędem, natomiast „Muszę się zapytać” już jest dobre. Jaka jest reguła? Z góry dziękuje za odpowiedź!
  • Się a siebie
    5.06.2020
    5.06.2020
    Szanowni Państwo!
    Czy następujące frazy można stosować zamiennie, czy mają takie samo znaczenie? …wyraża się w decyzji grupy i …wyraża Siebie w decyzji grupy (tak, duże S).
    Z poważaniem
    Witold Dociekliwy
  • Czym się różni opodal i nieopodal?

    13.02.2021
    13.02.2021

    WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?

  • odkuć się

    16.07.2022
    16.07.2022

    Szanowni Państwo,

    Chciałbym zapytać o pochodzenie formy "odkuć się" w znaczeniu potocznym «powetować sobie poniesione straty». W jaki sposób wyzwolenie z okowów stało się odkupieniem win?

    Z góry dziękuję

  • się nie zawsze zwrotne
    6.06.2001
    6.06.2001
    Jak to jest z wyrażeniem pytać się kogoś? Czy nie wystarczy powiedzieć „Zapytaj go”, zamiast „Zapytaj się go"? Pytać się to pytanie własnej osoby, więc jednoznacznie wskazywałoby to na poprawną formę, jednak prawie wszyscy Polacy używają tej nielogicznej formuły. Co jest poprawne?
  • Ubrać się jak filistyn

    22.05.2016
    22.05.2016

    Szanowni Państwo,

    interesuje mnie etymologia powiedzenia ubrać się jak Filistyn, tzn. ubrać się zbyt lekko, wyletnić się. Wydawałoby się, że wywodzi się ze Starego Testamentu, ale nie udało mi się odszukać odpowiedniego fragmentu. A może się mylę i źródło leży gdzie indziej?


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • patyczkować się
    24.03.2006
    24.03.2006
    Dzień dobry!
    Pragnąłbym się dowiedzieć, jaka jest geneza zwrotu patyczkować się.
    Dziękuję za odpowiedź.
    P.
  • przelać się – przelewać się

    23.06.2023
    23.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:

    – wodą

    – od wody

    – z wody

    Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?

    Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".

  • Pytam się!
    2.12.2008
    2.12.2008
    Dość często zdarza mi się słyszeć zwroty spojrzałem się, pytam się, czy znaczy się. Chciałabym się dowiedzieć, czy jest to poprawna forma. Brzmi fatalnie, ale być może się czepiam (czepiam się?):-)
    Dziękuję i pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego